INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jakub Suchenka (Sukienka)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suchenka (Sukienka) Jakub (ok. 1804–1865), powstaniec listopadowy, emigrant, działacz Gromad Ludu Polskiego w Wielkiej Brytanii.

Ur. w gub. grodzieńskiej (wg M. Tyrowicza w Płocku), pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej lub mieszczańskiej.

S. nie odebrał żadnego wykształcenia, był analfabetą. O jego wczesnych latach życia nic nie wiadomo. W powstaniu listopadowym służył w 13. p. ułanów. Jeśli służbę rozpoczął z chwilą sformowania tej jednostki w 2. poł. czerwca 1831, to walczył latem t.r. na Litwie, a następnie z korpusem gen. Henryka Dembińskiego w Król. Pol. Szlak bojowy zakończył 5 X potyczką pod Księtami, stoczoną w ariergardzie armii polskiej uchodzącej z Warszawy i Modlina. W październiku przekroczył granicę pruską, gdzie jego pułk został internowany w rejonie Gardei (pow. kwidzyński). Mimo nacisków władz pruskich S. odmówił przyjęcia carskiej amnestii. W l. 1832–3 przebywał w twierdzach w Grudziądzu i Biskupiej Górce. Jesienią 1833, razem z 211 innymi internowanymi powstańcami, został w Gdańsku zaokrętowany na statek «Marianne», płynący do USA. Z powodu sztormu statek zawinął do Portsmouth, gdzie po długich utarczkach z pruskim kapitanem 14 II 1834 wszyscy Polacy zeszli na ląd.

W Wielkiej Brytanii S. został zakwalifikowany do najniższej grupy odbiorców rządowego zasiłku; od lipca 1834 pobierał co miesiąc kwotę 1 funta i 1 szylinga, co kwitował krzyżykami. Jesienią t.r. poparł akt uznający Adama Jerzego Czartoryskiego za nieprzyjaciela polskiej emigracji. Dn. 5 III 1835 wstąpił do założonej przez Tadeusza Krępowieckiego Sekcji Portsmouth Tow. Demokratycznego Polskiego (TDP). W rezultacie konfliktu z Sekcją Centralną TDP w Poitiers, niechętną głoszonemu przez «portsmuczan» programowi uspołecznienia własności ziemskiej (komunizmu agrarnego), S. znalazł się w grupie stu kilkudziesięciu secesjonistów, którzy 30 X t.r. utworzyli w Portsmouth utopijno-socjalistyczną Gromadę Grudziąż Ludu Polskiego. Nazwisko S-i widniało potem pod wydawanymi przez Gromadę oświadczeniami, m.in. pod apelem „Do ludu polskiego na rodzinnej ziemi” z 29 XI 1836 i odezwą «portsmuczan» do rodaków z 31 III r.n. Wśród działaczy Gromady nie wyróżniał się, był raczej jednym z tych, którzy stanowili zaplecze dla przywódców: Krępowieckiego, Stanisława Worcella i Seweryna Dziewickiego. Wraz z kilkudziesięcioma innymi «portsmuczanami» nie poparł w r. 1838 decyzji Gromady o wykluczeniu Worcella z jej szeregów. Z grupką towarzyszy przeniósł się następnie do Londynu. Razem z członkami Gromady Grudziąż i przebywającymi na wyspie Jersey członkami Gromady Humań sygnował w lutym i lipcu 1839 protesty przeciw działalności Czartoryskiego. W listopadzie 1840 uczestniczył w Londynie w obchodach dziesiątej rocznicy wybuchu powstania. Dn. 12 XII 1841 na posiedzeniu Wydziału londyńskiego Gromady Grudziąż zgłosił wniosek o przekształcenie Wydziału w odrębną Gromadę. Nastąpiło to 19 XII t.r., a S. został członkiem Komisji Przygotowawczej, która podjęła prace organizacyjne nowo powstającej Gromady Praga Ludu Polskiego. W lipcu 1842 przewodniczył S. spotkaniu osób, kwestionujących prawo Gminy Londyn Zjednoczenia Emigracji Polskiej do występowania w imieniu całej polskiej diaspory w Wielkiej Brytanii. W r. 1844, wraz z kilkuset innymi polskimi uchodźcami podpisał odezwę z protestem przeciw wizycie cara Mikołaja I w Londynie. Przyczynił się t.r. do powołania w ramach Gromady Praga komisji, która zorganizowała wsparcie materialne dla Polaków zbiegłych w Portsmouth z rosyjskiego okrętu «Irtysz». W czerwcu 1845 prezydował zebraniu, na którym przyjęto roczne sprawozdanie tzw. Komisji Funduszów Ludu Polskiego Emigracji Angielskiej.

W 2. poł. l. czterdziestych usunął się S. z życia politycznego emigracji. Mieszkał wtedy w ubogiej londyńskiej dzielnicy Whitechapel przy Charlotte Street 39. Kiedy na przełomie l. 1848 i 1849 władze brytyjskie ograniczyły wypłatę rządowego zasiłku osobom, które nie ukończyły 45 lat, a były zdolne do podjęcia pracy, latem 1849 złożył S. wniosek o wypłacanie mu z góry rocznych zasiłków, zrzekając się ich na przyszłość i obiecując wyjechać z Wielkiej Brytanii. Pozostał tam jednak; w maju 1854 przebywał w Birmingham, gdzie sygnował odnowiony akt przeciw Czartoryskiemu jako «wyobrazicielowi systemu arystokracji». Wg Jana Bartkowskiego zmarł 8 X 1865 w Londynie.

 

Bartkowski J., Spis Polaków zmarłych w emigracji od roku 1831, Oprac. L. Krawiec, w: Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., VII/VIII 405; Krawiec L., Lista członków Towarzystwa Demokratycznego Polskiego z lat 1832–1851, w: tamże, I 62; Paszkiewicz M., Lista emigrantów polskich w Wielkiej Brytanii otrzymujących zasiłki od rządu brytyjskiego w latach 1834–1899, w: tamże, II 97; Tyrowicz, Tow. Demokr. Pol.; – Geneza Ludu Polskiego w Anglii. Materiały źródłowe, Wyd. P. Brock, Londyn 1962 s. 21; Lud Polski w Emigracji 1835–1846, Wyd. Z. Świętosławski, Jersey 1854 s. 5, 111, 127, 155, 174, 182, 219, 247, 249, 370; Sprawozdanie Komisji mianowanej celem urządzenia obchodu rocznicy rewolucji 1830 r., Paryż [1841]; Sprawozdanie roczne Komisji funduszów ludu Polskiego Emigracji Angielskiej, [Londyn 1845]; – „Demokrata Pol.” 1854 nr z 15 V s. 144; „Nowa Polska” 1834 s. 276, 1842 s. 684; „Okólniki TDP” 1834/5 s. 130, 1836/7 s. 24; – The National Archives w Londynie: rkp. T.1/4099 p. 1 (listy wypłat zasiłków dla Polaków), rkp. T.1/5508 (mater. dot. redukcji listy zasiłkobiorców w r. 1849), rkp. T.50/95 (listy wypłat i wnioski o wypłatę rocznych zasiłków).

Krzysztof Marchlewicz

 
 

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stanisław Tondos

1854-03-10 - 1917-12-22
malarz
 

(Wiktor) Adam Malinowski

1829-12-13 - 1892-05-04
malarz
 

Teofil Wolicki h. Nabram

1768-10-20 - 1829-12-21
prymas Polski
 

Józef Maria Grassi

1757-04-22 - 1838-01-07
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Anna Barbara Libera

1805-08-31 - 1886-06-10
literatka
 

Michał Pawlik

1853-09-17 - 1915-01-26
pisarz
 

Parys Maurizio

1813-04-05 - 1890-11-11
właściciel cukierni
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.